‘Grondhonger’ leidt tot forse prijsstijgingen van landbouwgrond

Een groeiende vraag naar schaarse landbouwgrond heeft vorig jaar geleid tot forse prijsstijgingen op de markt voor agrarisch vastgoed. De gemiddelde prijs van een hectare landbouwgrond lag in 2023 op bijna €80.000, een stijging van 7,4% ten opzichte van een jaar eerder, blijkt uit cijfers van makelaarsvereniging NVM dinsdag. Tussen 2019 en 2023 bedraagt deze stijging zelfs 28%.

Het gaat hier om de gemiddelde prijs van akkerbouwland en grasland samen. De prijs voor een hectare akkerbouwland ligt doorgaans hoger en kwam vorig jaar uit op €90.900, voor grasland lag de hectareprijs op €69.400.

Minder mest uitrijden

Zowel bij boeren als andere ondernemers stijgt de vraag naar landbouwgrond, constateert de NVM. Melkveehouders zijn bijvoorbeeld dringend op zoek naar meer grond vanwege aanscherpingen van het mestbeleid. Één daarvan is de gedwongen afbouw van de uitzonderingspositie die Nederlandse boeren jarenlang de ruimte gaf meer mest uit te rijden over hun land dan de meeste Europese boeren. Ook moeten agrariërs sinds vorig jaar bufferstroken langs sloten aanleggen die niet bemest mogen worden. De aankoop van extra hectares moet boeren meer ruimte geven voor het uitrijden van mest.

Boeren die willen extensiveren (door te boeren met minder vee) zijn eveneens op zoek naar grond. Daarnaast is agrarische grond gewild voor bijvoorbeeld de aanleg van zonneparken of de bouw van woningen.

‘2023 kenmerkt zich door grondhonger onder agrariërs’, zegt NVM-bestuurder Jos Ebbers. ‘Of het nu voor schaalvergroting en bedrijfsontwikkeling is of voor de aanwending van mest, grond is schaars. Ik verwacht dan ook dat we in 2024 méér transacties krijgen dan in 2022 en 2023.’

Korte verkooptijd

De makelaarsvereniging constateert dat onder boeren een grotere bereidheid is om te kopen en te verkopen dan enkele jaren geleden. Vooral de wat oudere boeren zonder opvolging zijn eerder geneigd hun bedrijf van de hand te doen, stelt de NVM. In 2023 zetten 400 agrariërs hun bedrijf te koop, een stijging van 11% ten opzichte van 2022. 250 boerderijen werden daadwerkelijk verkocht.

Dat de vraag naar agrarische grond groot is, blijkt volgens de NVM onder meer uit de gemiddelde verkooptijd van melkveebedrijven. Die lag in 2023 op 184 dagen en was nog nooit zo kort. De melkveehouderijen die worden verkocht, zijn in oppervlakte gemiddeld genomen groter dan enkele jaren geleden. De gemiddelde bedrijfsgrootte van een verkochte melkveehouderij steeg vorig jaar naar 38,8 hectare. Een record, stelt de NVM.

Piekbelasters

In de cijfers van de makelaarsvereniging ontbreken de agrarische ondernemers die zich hebben gemeld voor een van de twee vrijwillige uitkoopregelingen voor de veehouderij die het demissionaire kabinet vorig jaar lanceerde. Deze bedrijven worden niet op de vrije markt aangeboden en zijn dus niet zichtbaar in de statistieken van de NVM.

Inmiddels hebben 1298 boeren zich ingeschreven voor deze stoppersregelingen, die de stikstofdruk op kwetsbare natuur moeten helpen verminderen. Een regeling richt zich specifiek op de meest vervuilende boeren rond kwetsbare natuur, de zogeheten piekbelasters. Deze boeren krijgen 100% van de marktwaarde van de geschrapte dierrechten vergoed als zij zich laten uitkopen en 120% van de waarde van hun stallen. Agrariërs die niet kwalificeren als piekbelaster, maar wel overwegen te stoppen, krijgen maximaal 100% van hun bedrijfswaarde vergoed.

Vanwege de grote belangstelling onder boeren besloot demissionair stikstofminister Christianne van der Wal begin dit jaar €1,45 mrd extra uit te trekken voor beide regelingen.

Overweegt u landbouwgrond te verkopen of bent u juist bezig met de aankoop van landbouwgrond en kunt u wel ondersteuning gebruiken tijdens het aankoopproces? Businesskans Bedrijfshuisvesting biedt u graag de helpende hand!